Pay it forward เป็นสำนวน หมายถึงการตอบแทนบุญคุณที่ได้รับจากใครคนหนึ่งให้คนอื่นแทน นี่มิใช่แนวคิดใหม่ เชื่อว่ามันเริ่มมาตั้งแต่สมัยกรีกโบราณ และมีนักคิดนักเขียนไม่น้อยเขียนแนวคิดนี้ มันเป็นวิธีหนึ่งในการ "สร้างสรรค์โลกที่ดีขึ้น"
“You don’t pay love back; you pay it forward.”
คุณตอบแทนความรักด้วยการส่งมันต่อ
ครั้งหนึ่งนักคณิตศาสตร์อัจฉริยะคนหนึ่งของโลก พอล แอร์ดิช ได้ยินว่าลูกศิษย์คนหนึ่งไม่สามารถเรียนต่อที่ฮาร์วาร์ดได้ เพราะขาดเงิน เขาจึงมอบเงินให้ลูกศิษย์เรียนต่อจนจบ หลายปีต่อมาลูกศิษย์คนนั้นกลับมาหาอาจารย์และคืนเงินที่อาจารย์ให้ยืม อาจารย์ตอบว่า “คุณเอาเงินนี้ไปให้นักศึกษาคนอื่นที่ต้องการใช้เงิน ให้เขาใช้เรียนต่อ”
เคยไหมที่เรายื่นหนังสือที่อ่านแล้วให้คนแปลกหน้า แล้วเขาถามว่า “แล้วผมจะคืนคุณยังไง?”
"ก็ส่งต่อให้คนอื่นอ่านก็แล้วกัน”
เคยไหมที่เมื่อการจราจรติดขัด รถคันหนึ่งยอมเปิดทางรถให้เรา เรารู้สึกดีจนเมื่อมีรถคันอื่นขอทางบ้าง เราก็เปิดทางรถให้อีกคนหนึ่ง
เหล่านี้ดูเป็นเรื่องเล็กๆ เหมือนหยดน้ำใสหยดเล็กที่ไม่มีพลังอำนาจใด แต่เมื่อรวมกัน ด้วยจำนวนคนที่ส่งต่อหยดน้ำใสมากพอและนานพอ หยดน้ำใสก็สามารถเปลี่ยนบ่อน้ำครำทั้งบ่อเป็นน้ำใสได้
สังคมเราโอบรับความเห็นแก่ตัวมากขึ้นทุกที มากจนสำลัก คนส่วนใหญ่ไม่คิดจะทำดีเพื่อคนอื่นหากไม่ได้รับสิ่งตอบแทน และมองว่าการให้คนอื่นเป็น ‘ความโง่’
Pay it forward ฟังดูเหมือนเรื่องเพ้อฝัน อุดมคติโง่ๆ ไม่มีประโยชน์ แต่หากทุกคนตอบแทนความดีที่ได้รับต่อให้คนอื่น โลกจะเปลี่ยนหน้ามือเป็นหลังมือ
เราไม่ควรปล่อยการทำดีเป็นหน้าที่ของมูลนิธิหรือองค์กรการกุศล มันเป็นหน้าที่ของเราทุกคน มันเป็นงานที่ยาก แต่มันเป็นไปได้ เพราะในโลกที่คนไม่มีเมตตา ไม่แยแสสังคมส่วนรวม มีการเปลี่ยนแปลงโลกให้ดีขึ้นครั้งใดที่ทำได้ง่ายๆ?
ความดีเป็นสิ่งแปลกอย่างหนึ่ง ยิ่งให้ยิ่งงอกเงย ยิ่งส่งต่อยิ่งสวยงาม
บุญคุณได้รับแล้วสมควรตอบแทน แต่การตอบแทนสามารถไปได้กว้างกว่าคืนเจ้าของเดิม และนี่คือ
ความรักโดยไม่มีข้อแม้ที่แท้จริง
ตอบแทนความรักด้วยการส่งมันต่อ
หมายเหตุ : ปัจจุบันแนวคิดเรื่อง Pay It Forward ไปไกลกว่าบทความ นวนิยาย และภาพยนตร์ หลายองค์กรทั้งมูลนิธิและองค์กรธุรกิจเริ่มโอบรับแนวคิดนี้อย่างเป็นรูปธรรม และกระจายไปทั่วโลก
คุณเคยได้รับความปรารถนาดีจากใครบางคนไหม? คุณคิดจะตอบแทนเขาแต่คุณหาเขาไม่พบ สิ่งที่คุณทำได้ก็คือส่งต่อความปรารถนาดีนี้ให้กับผู้คน เพื่อช่วยกันสร้างโลกนี้ให้งดงามและน่าอยู่ขึ้น "คุณทำได้"
